среда, 11 мая 2016 г.

ХОКИ ТУ ШОҲКОРҲО ДОРАД

Нигаҳи ту нигорҳо дорад,
Гиряат обшорҳо дорад.
То наболӣ гуле намерӯяд,
Хандаат навбаҳорҳо дорад.
Нест тасхири қалби ту осон,
Нози ту кӯҳсорҳо дорад.
Нарасад қадди умр бар дидор,
Баъди марг интизорҳо дорад.
Дашт хунину осмону камон,
Шоҳи Кайҳон шикорҳо дорад.
Чун тавон лоф зад, ки хоки туам?
Хоки ту шоҳкорҳо дорад.
Марти 2014

خاک تو شاهکارها دارد

نگه تو نگارها دارد
گریه ات آبشارها دارد

تا نبالی گلی نمی روید
خنده ات نوبهارها دارد

نیست تسخیر قلب تو آسان
ناز تو کوهسارها دارد

نرسد قد عمر بر دیدار
بعد مرگ انتظارها دارد

دشت خونین و آسمان و کمان
شاه کیهان شکارها دارد

چون توان لاف زد که خاک توام؟
خاک تو شاهکارها دارد

ТУРИ ТАҚДИР

ТУРИ ТАҚДИР
Тур густурдаст андар зери об,
Сатҳи дарё ҳамчу ин сайёди ботаҷриба ором.
Моҳие бо лаззату шаҳват
Мекашад моҳии кӯчакро ба ком,
(Фориғ аз талхии фарҷом).
Ногаҳон дасте,
магар ки дасти қисмат,
Мекашад сахт аз таноби тур.
Оқибат ҳам сайд, ҳам сайёд
Метапад дар синаи дом.
Чист ин чини ҷабини марди моҳигир?
Тури тақдир?

Барои ҷовидона



Агар ба шеъри дилкаше,
Ки мезанад дари дилам,
Нишоти як тарона ҳаст,
Барои тард карданаш
Маро дигар баҳона нест:
Тамоми шеърҳои мо
Барои ҷовидона нест.

Зодруз Муборак Устод

Устоди азиз,  Шуморо бо ҷашни  зодрӯзатон аз номи кулли хонандагони торномаи  ШАХРИ ХУРШЕД табрику таҳният гуфта, аз даргоҳи Яздони пок бароятон тансиҳатӣ, умри бардавом, сари баланд, тани нерӯманд ва дар кору фаъолиятатон комёбиҳои беназирро таманно дорам , Хоҳони бахту саодат ва хушрӯзиву саломатиятон ҳастам. Бигзор, хуршеди толеатон партавафшон ва баҳори умратон бехазон боқӣ монад.
Хушо, хуршеди умрат ҷовидон бошад,
Сари болои ту то Каҳкашон бошад.
Табрикоти дустон.
Шахсияти мунҳасир ба фард, шоири нотакрор устод РУСТАМИ ВАҲҲОБро ба шарафи милодашон аз номи мухлисони бешумор ва ихлосмандону эҳтиромгузорон табрик арз мекунам. Барояшон саломативу бегазандӣ, хушбахтии беинтиҳо, зиндагии тӯлониву ширину комгор, ба эҷодиёташон мондагорӣ, раҳнамоӣ ва иршод орзумандам.Ба бахти шоирони ҷавон ба бахти адабиёт ҳамеша бошанд. Бигузор шахсияти зебояшон намунаи ибрат пайрави барои мо бошад.( Адибаи Мирзо)

Зодрӯз муборак, устоди арҷманд ва гиромии ман. Хеле хушбахам, ки ба милоди навбатии Шумо ба саломат расидем. Умед дорам, ки дар 100-солагиятон низ ҳарфҳои пур аз меҳру вафо ва сидқу сафои алоқамандони шеъри волоятонро ин ҷо- дар девораи саҳфаи фейсбукиятон хонда, бо эшон дар ҳамовозӣ бигӯем: Милоди хуҷастаи 100 муборак бодо! Зодрӯз муборак! ( Фарангис Давлатова)
Муборак устод рузи таваллуд,
Чунин рузи саиду рузи хушуд.
Каломи нурборат шодии дил,
Хама олам зи ту пурнуру хушгил.
( Инъоми Темуриён)
Зодрузатон хуҷаста бод Устоди азиз!
Солҳои донишҷуйии мо устод Рустам Ваҳҳоб "муаллими ҷавон" буданд. Он вақтҳо устодони варзидаю шуҳратдор Шарифҷон Ҳусейнзода, Додоҷон Тоҷиев, Воҳид Асрорӣ, Мукаррама Қосимова, Худойӣ Шарифов, Абдунабӣ Сатторов ва даҳҳои дигар дар ДДТ кор мекарданд. Табиист, ки дар чунин муҳит донишҷуҳо мехоҳанд ба устодони ҷавон беэътинойи кунанд. Аз ин сабаб дар ДДТ обру гирифтани устоди ҷавон сахт душвор буд. Аммо устод Рустам Ваҳҳоб як магнити донишу фаросат дошт, ки мо ҳама бузургонро як су гузошта, даври у пайвастем. Давлати Раҳмониён, Аброри Зоҳир, Шарифҷон Исрофилниё, Рустами Хомарахш, Мубашшир Акбарзод... ва хуллас гули адабиётшиносии имрузи мо маҳз аз мактаби устод Рустам Ваҳҳоб баҳра бурдаанд. Хато намекунам, агар гуям, ки дар адабиётшиносӣ, нақди адабии муосир як услуби наве ворид шуд, ки баробари субути адабию торихӣ аз субути мантиқӣ низ кор гирифта мешавад. Ва ин услуби Рустами Ваҳҳоб аст.
Ҳамеша шодмону ҷавон бимонед, Устоди рушанг. (Сафват Бурхонов)
Мавлудат хучаста бод, Устоди азиз!
Имзӯз яке аз аз шоирони маъруфи Тоҷикистон Рустам Ваҳҳоб ҷашни мавлуд дорад ин марди накуро бо зодрӯзаш табрик мегуям ва орзумандам, ки ҳамеша мисли бузургони тоҷик ифтихори миллати мо бошад.
Хамеша сихатманду комгору саодатёр боши!( Умед Мирзоев)
Марде, ки гуфтааст: "Точи шараф андешаи ИСТИКЛОЛ аст" хамеша шарафманд мемонад. Зиндагии чунин шахсиятхо ба шамъе, шабохат дорад, ки месузаду махфилро равшан месозад. У бошад пайваста дилу рохи хамватанонро равшан месозад. Хучаста бод рузе, ки чунин точики бофазилат ба олами хастй омадааст..(.Ахмаджон Ализода)


вторник, 12 апреля 2016 г.

БА ЁДИ ГУШАЕ

Дар ин ҷаҳон зи вуҷуде нишон намебинам,
Ки аз даре ба манаш бадгумон намебинам.
Ту хоҳ дӯстӣ кун хоҳ душманӣ бо ман,
Аз ин муомала суду зиён намебинам.
Нишондаанд бад-он рӯз ибни Одамро,
Ки дар хиёли касе ғайри нон намебинам.
Намондааст нишоне зи ҳиммати воло,
Ба рӯйи боми касе осмон намебинам.
Куҷо шудаст, азизон, ватан, куҷо шудааст?
Ки гӯшае ба ҷаҳон ончунон намебинам.
Аҷаб мадор, агар ман зи ҳаҷр кӯр шавам,
Ту ҷони ҷониву ман ҷони ҷон намебинам.
Рустами Ваҳҳоб.

понедельник, 11 апреля 2016 г.

Чароғи абадӣ (چراغ ابدی)

Бо ташаббуси аъзои маҳфили адабии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон - "Чароғи абадӣ (چراغ ابدی)" саҳифаи муаррифӣ ва нақди шеъри ҷавонон боз шудааст. Ширкат озод аст ва ба ҳамаи дӯстони соҳибназар тавсия мешавад, ки ширкат намоянд.
Чароғи абадӣ (چراغ ابدی)

пятница, 1 апреля 2016 г.

رونمایی از دو کتاب با حضور رستم وهاب شاعر برجسته تاجیک، هیئت مدیره و برخی اعضای انجمن دوستی ایران و تاجیکستان

رونمایی از دو کتاب با حضور رستم وهاب شاعر برجسته تاجیک، هیئت مدیره و برخی اعضای انجمن دوستی ایران و تاجیکستان


مراسم رونمايي از دو کتاب «بوي جوي موليان» و «شکار لحظه ها» با حضور جمعي از صاحبنظران ايراني و تاجیک برگزار شد.
به گزارش ایرتاج به نقل از روابط عمومي انجمن شاعران ايران، مراسم رونمايي از دو کتاب «بوي جوي موليان» و «شکار لحظه‌ها» در کنار نمايشگاه‌هاي عکس «سخنوران تاجيک» و «گوشه کتاب‌هاي تاجيکي» همراه با موسيقي سنتي تاجيکي و با حضور پروفسور افتخار حسين عارف رئيس موسسه فرهنگي اکو،دکتر جواد رسولی دبیر انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و برخی دیگراز اعضای این انجمن ، نعمت الله امامزاده سفیر تاجیکستان در جمهوری اسلامی ایران ، دکتر فاطمه راکعي مديرعامل انجمن شاعران ايران، ساعد باقري، سهيل محمودي، مصطفي رحماندوست و جمعي از صاحبنظران وعلاقمندان ايراني و تاجيک دوشنبه 5 بهمن در موسسه فرهنگي اکو برگزار شد.
دکتر عارف در اين مراسم ضمن اشاره به هدف اجراي برنامه که رونمايي از دوکتاب بوي جوليان و شکارلحظه ها بوده است، تهيه هر کتاب را پلي در جهت پيوند اقوام و ملل دانست و گفت:
" يکي از نکات ارزشمند درمجموعه‌ي بوي جوي موليان، مقدمه آن است که به قلم استاد رستم وهاب نگاشته شده و با دلايل محکم ثابت مي کند که شعر تاجيک دربرگيرنده ي آلام و مشکلات اين ملت است".وي افزود:« بديهي است که شعر در ميان ساير هنرها يکي از ابزارهاي شاخص هر ملت براي بيان تحولات آن ملت است.» رئيس موسسه اکو شعر تاجيک رابه رغم تحولات سياسي و اجتماعي، داراي رشد و پيشرفت قابل توجهي دانست.
عارف درباره کتاب «شکار لحظه ها» گفت:« اشعار دکتر فاطمه راکعي به زبان فارسي و حروف سیریليک خواننده را با دنياي افکار و انديشه‌هاي دروني شاعر آشنا مي کند و بيانگر همگامي زنان با مردان در مانايي شعر و ادب پارسي است".
بعد از صحبت هاي رئيس موسسه اکو، برنامه با سخنراني نعمت الله امام زاده سفير تاجيکستان در ايران ادامه يافت.
امام زاده در صحبت هاي خود ضمن ابراز خوشنودي از مشارکت موسسه اکو در برپايي اين مراسم رونمايي، نسبت به ترغيب، تشويق و نشر کتاب از سوي سازمان اکو اعلام اميدواري کرد.
پخش فيلم شعرخواني فرزانه خجندي شاعر نامدار تاجيکستان بخش ديگري از اين برنامه بود
بعد از پخش فيلم شعرخواني، مراسم با سخنراني مديرعامل انجمن شاعران ايران ادامه يافت. 
بعد از شعرخواني خانم دکتر فاطمه راکعي، مراسم با سخنراني دکتر رستم وهاب پژوهشگر و شاعر نامدار تاجيک ادامه يافت.
دکتر وهاب صحبت هاي خود را با توضيحاتي درباره کتاب بوي جوي موليان آغاز کرد وگفت:« اين کتاب دربرگيرنده ي اشعار 53 نفر از شاعران معاصر تاجيک در 100 سال اخير و با تاکيد بر 50سال اخير است که با همکاري من و دکتر فاطمه راکعي و مکاتبات بسيار ما دراين باره، نکته به نکته بررسي و تصحيح و تکميل شده است.» وي همچنين درباره کتاب شکار لحظه ها افزود: « من اين دو مجموعه شعر را در ادامه يکديگر مي بينم چرا که روح و رنگ واحد و مشخص شاعرانگي آنها را نمي توان انکار کرد.»سخنراني سرور رجايي شاعر افغان پيرامون ويژگي هاي شعر و لزوم شناخت ويژگي ها وفرهنگ کشور تاجيکستان توسط مردم فارسي زبان و ايجاد وحدت فرهنگي کشورهاي فارسي زبان بخش ديگري از اين برنامه بود. بعد از صحبت هاي اين شاعر افغان، برنامه با پخش شعري از زنده ياد لايق شيرعلي، شاعر معاصر تاجيک با نام « از دور آشيان تو را ياد مي‌کنم» همراه بود.
سخنراني دکتر قهرمان سليماني، معاون آموزش و پژوهشي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي بخش ديگري از اين مراسم بود. سليماني صحبت هاي خود را با اشاره به نقش آفريني شعر در تاريخ ملت تاجيکستان آغاز کرد و ضمن انتقاد به ديوارکشي هاي دروغين در حوزه ي ادب کشورهاي فارسي زبان، درباره تکه تکه شدن هويت فرهنگي اين کشورها در حصار جغرافيا سخن گفت.

سرچشمه خبر : 
روابط عمومی انجمن شاعران ایران و روزنامه اطلاعات

نغمه‌ای تاجیکی برای همه فارسی‌زبانان

شناسه خبر: 880779 سرویس: فرهنگی


رستم وهاب‌نیا

رستم وهاب‌نیا جدیدترین سروده خود را به ضرورت همدلی بیشتر میان فارسی‌زبانان اختصاص داده است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رستم وهاب‌نیا، از شاعران اهل تاجیکستان است که از او تاکنون آثار متعددی در حوزه شعر و نقد ادبی منتشر و روانه بازار کتاب شده است. او در جدیدترین سروده خود به موضوع «زبان فارسی» و «کشورهای فارسی‌زبان» اشاره کرده و وحدت میان این اقوام را دست‌مایه جدیدترین شعر خود قرار داده است.

سروده جدید او که با عنوان «کبک دری» منتشر شده به این شرح است:
تو را از دشت‌ها بر کوه راندند
ز کُه در در کام صد دامت کشاندند
کلاغ و کرکس و کلمرغ و کلخاد
همه گشتند با تو دشمن هاد
نوایت در گلو پیچید و خون گشت
و خونت چون سیاوش ریخت در تشت
چه تشتی که چو در خاکش نشاندند
ز لاله بر جهان آتش فشاندند
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
چو ساقی چشم مستِ مست داری
دو ابروی بهم پیوست داری
حنای پای تو دارد شهادت
شفق بودست سرخیل نژادت
سحرخیزان به تو اخلاص دارند
به یادت کوه‌ها را پاس دارند
تو و آهوی کوهی هم‌تبارید
دو سرگردان ز یاران یادگارید
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
به فیض‌آباد و دشت کبک‌ریزش
ببینی ریزش کبک و گریزش
به یاد آید تو را پهنای تاریخ
همایون اختری و نحس مریخ
گذر سازی به دشت جانورسوز
به یاد آید نواهای جگرسوز
به هر وادیست از تو یادگاری
چو سالک در طریقت استواری
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
نشانی از بُت فرخار داری
چو آهوی بخاری یار داری
تورا در کوه سُرخان دیده بودم
ز احوال دلت پرسیده بودم
تو با الحان فرغانی سرودی
بدانستم همان هستی که بودی
بسی بگذشت بر آن روزگاران
به تندی مثل تیر جان شکاران
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
تو از سنگ بدخشان رنگ بردی
بسا که جای گندم سنگ خوردی
ز بلخ بامیان آمد پیامت
که گردون تیر می‌بارد به بامت
تو را بیم عقاب تیز پر نیست
ز تیغ عصر کیهانت سپر نیست
نوایت لخت خون گردد عجب نی
که غم صد کوه و یک برگ طرب نی
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
تورا در خون خود آغُشت خوهند
تو جان پاک و از تو گوشت خواهند
درای روزگاران ققبۀ توست
رهِ این کاروان از اقبۀ توست
چو یاد آرم ز «کبکان بی‌آزار»
منوچهری پدید آید به گفتار
تو در شعر دری نقش نگینی
به صورت هم به معنی دلنشینی
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
اگرچه پارسا و گوشه‌گیری
اگرچه ساده و روشن‌ضمیری
زبان تو زبان آشنایی‌ست
نوای تو به لحن آریایی‌ست
اگرچه چون برادر با کبوتر
شدستی صلح را پیک و پیمبر
ولی همواره چرخ جنگ‌انداز
تو را بر جنگ وادارد به انباز
الا کبک دری فریاد داری؟
زبان مادری را یاد داری؟
چو بشنیدند کبکان این خطابم
صدا کردند از هر کو جوابم
ز بلخ و کابل و تبریز و کشمیر
کوهستان همالیا و پامیر
هرات و زابلستان و سیستان
ز هند و کاشغر، پهنای آلان
ز وخش و از حصار و از بدخشان
ز سغد و از قراتیگین و ختلان
بخارا و سمرقند و ز خوارزم...
فزون‌تر زان چه می آید در این نظم
که ما در پاس وحدت استواریم
امانت را همیشه پاس داریم
زهی کبک دری فریاد داری!
زبان مادری را یاد داری!
انتهای پیام/
http://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/07/14/880779

نوروز و شاعران تاجیک (۵): رستم وهاب

http://www.bbc.com/persian/tvandradio/2014/03/140325_l26_tajik_poets_5?SThisFB
25 مارس 2014 - 05 فروردین 1393 به روز شده در 11:33 گرينويچ
Image captionرستم وهاب، استاد دانشگاه ملی تاجیکستان
یکی از مجموعه های نوروزی بی‌بی‌سی فارسی که سیزده بخش است و در طول سیزده روز نوروز پخش می شود، برنامه ای است از سرزمین تاجیکستان.در هر یک از این برنامه ها ، زیورشاه محمد پای صحبت یک شاعر یا ترانه سرای تاجیک می نشیند.
پنجمین مهمان این مجموعه برنامه رستم وهاب، استاد دانشگاه ملی تاجیکستان و مسئول مجله ادبی صدای شرق است.این برنامه روز سه‌شنبه پنجم فروردین از چشم انداز بامدادی رادیوی فارسی بی‌بی‌سی پخش شده است.

вторник, 29 марта 2016 г.

FАЗАЛ

{амон осори Мансур аст ин дафтар, намесузад,
Мазан оташ ба хокистар, ки хокистар намесузад.
Бубинам гарr дар нори шафак фавxи кабутарро,
Ситеuи ку[  месузад, пари кафтар намесузад.
Шаби ялдои инсон аз фуругаш субхи давлат шуд,
Чароuе дар xа[он мисли дили модар намесузад.
Агарчи як Бухоро дафтару девон бар оташ рафт,
Якин омад гумон месузаду бовар намесузад.
Мабар, эй мурuи мину xои дигар ошён з-ин бог,
Гули боuе, ки шабнам дорад аз Кавсар намесузад.
Пайи [ар мури шабтобе дар оташ мезадам худро,
Дилам, то зиндаам бар холи худ дигар намесузад.
Аз ин оташ, ки дарди механам дар xони ман афрухт,
Аxаб бошад агар бар хоки ман мармар намесузад.(Р.Ваххоб)

Рубои

Зинхор, савоби кас гунох нашморанд,
Неки бикуни, туро наку медоранд.
Дар хидмати мардумон гар аз пой уфти,
Чун резаи нонат аз замин бардоранд.

З-онон нашави, ки ранг мепардозанд,
Ойина шикаста санг мепардозанд.
Ду байт накарда шеър ё назми дуруст,

Бо назми чахон ба чанг мепардозанд. (Р. Ваххоб)

воскресенье, 27 марта 2016 г.

СУННАТҲОИ АДАБӢ ҶОВИДОНААНД

(Нуктае аз омӯзаҳои Ҳамойиш)
Ҳамойиши адибони ҳавзаи Наврӯз ба поён расид. Дар давоми чанд рӯз дар фазоҳои гуногуни ҳама идона шеъри тоҷикӣ форсӣ дарӣ садо дод. Эҳсос мешуд, ки мардум беш аз суруду мусиқӣ ба шеър таваҷҷуҳ доранд. Дар хусуси натиҷаҳо ва овардаҳову бардоштҳое, ки аз ин Ҳамойиш ҳосил шуда, ҳоло то дергоҳе сухан хоҳанд гуфт. Дар ҳама кишварҳои ширкаткунанда. Агарчи ин бор нисбат ба Симпозиуми байналмилалии шеъри форсӣ дар масоили назарии шеър ва хусусан “шеъри нав” баҳсу баррасии камтаре сурат гирифт ва ҷойи он ба Симпозиуми илмӣ дар бораи Наврӯз дода шуд, ҳаройина ин фурсат комилан фароҳам шуда буд, ки мо асосҳои назарии шеъри навини тоҷикӣ форсӣ дариро амалан бишиносем. Натиҷаи аслӣ ин аст, ки:
АСОС ВА ҶАВҲАРИ ШЕЪРИ МУОСИРРО ДАР ҲАМАИ КИШВАРҲОИ ШИРКАТКУНАНДА СУННАТҲОИ АДАБӢ ТАШКИЛ МЕДИҲАД. ҲАМ ДАР ЖАНРУ ҚОЛАБҲОИ ШЕЪРӢ ВА ҲАМ ДАР СИСТЕМАИ СУВАРИ ХАЁЛУ АСОТИРИ АДАБӢ ВА ҲАМ АРЗИШҲОИ МАЪНАВИЮ АДАБӢ ВА ҲАТТО МАВЗӮЪӢ.
МУҲИМТАРИН ДАЛЕЛ ИН АСТ, КИ НА КАМТАР АЗ 90 ДАРСАДИ АШЪОРИ ДАР ИН ҲАМОЙИШ ИНТИШОРШУДА ВА ҚИРОАТШУДА ДАР ЖАНРУ ҚОЛАБҲОИ СУННАТӢ, ХУСУСАН ҒАЗАЛ, ҚАСИДА, МАСНАВӢ ВА ШОЯД 10 ДАРСАД ШЕЪРИ НАВИ БА ИСТИЛОҲ НИМОӢ БУД. ВА ИН ҲАМА, АЛБАТТА, БО ДАРУНМОЯИ НАВ ВА НИГОҲИ НАВИ ШОИРОНА.
Ба иборати дигар, метавон бо итминон гуфт, ки мо нозири амалӣ шудани ҳадафҳои Симпозиуми 50 сол пеш будем. Чӣ тавр? Агарчи бисёриҳои гумон доранд, ки Симпозиуми 1967 танҳо ва маҳз барои ташвиқи “шеъри нав” буд, бо мутолиаи муфассал дар маводди он маълум мегардад, ки ҳадафи аслии илмию назарии он дифоъ аз суннатҳои адабӣ дар баробари мавҷи баъзе навовариҳои бемаҳору бемеъёр будааст. Ба ин тартиб, ки барои навовариҳо меъёру қолабе шинохта шавад ва имкон дода нашавад, ки зери истилоҳи “шеъри нав” ҳар навъ сохтаҳои мавҳум ва беарзишу бемазмун чун моли адабиёт арза гардад ва аз тарафи дигар дар қолаби жанрҳои суннатии шеър ба сабку шеваи нав ва дарунмояву нигоҳи нави шоирона сухан гуфта шавад. Тоҷикистон то он замон ин таҷрибаро бо адабиёти навини худ дошт ва ба ҳамин хотир буд, ки мизбони он Симпозиум шуд.
Дар ин ҳамоиш мо ғазали нав, қасидаи нав, маснавии нав, таркиббанди нав, рубоиву дубайтии нав ва шеъри нави бомеъёру пазируфтаниро шунидем.

ТАСБЕҲИ РӮЗГОР


ДАСТИ ПАДАР
(Нақли падарам)

Бача будем, ки падарамон гузаштанд. 8-сола ё 9-сола будем. Аммаам бисёр вақтҳо бо мо буд. Ӯ одат дошт, ки тамоми рӯз зарфҳоро бо рег дар лаби ҷӯйи калони ҳавлӣ мешусту ба гуфти худаш «қатрон» мекард. Яъне об мегардонд.
Ман бемор будам. Таби баланд доштам. Аз фарти таб шабҳо то субҳ хобҳои ваҳшатнок медидам. Ҳатто рӯзона аз хоб метарсидам. Дар рӯи суфаи пеши хона хобида будам. Тобистон буд ва дар лаби ҷӯйи калони пеши хона аммаам мисли ҳамеша зарфҳоро мешусту қатрон мекард. Ман бо исрор аз ӯ мехостам, ки обам бидиҳад. Вале аммаам ба ман об намедод. Мегуфт таб дорӣ, зиёнат мекунад. Ман аз исрори зиёди бенатиҷа навмед шудам ва дар ҳоли яъс оҳиста-оҳиста садои баҳам хӯрдани зарфҳои чиниву мисӣ бо садои об омехта аз ман дуртару дуртар мерафт. Хобам бурд.
Дар хоб дидам, ки падарам бо ҳамон ҳайате, ки дар ёдам барои ҳамеша нақш бастааст: болобаланд, қавиҳайкал, бо риши баланди аз ду сӯ сафед ва миёна сиёҳ, домани ҷомааш бод гирифта ва ба ду сӯ баргашта, ба шаст аз дарвозаи ҳавлӣ ворид шуд. Фарёд кардам:
- Аво, об!
Падарам рост ба сӯйи ман омад, бо диққат ба рӯям нигоҳ кард ва сатилеро, ки дар канори суфа, дар танаи тут овезон буд гирифт ва ба сӯйи ҷӯйи калони канори ҳавлӣ равон шуд, то бароям об биёрад. Ин лаҳза аммаам, ки ҳамоно дар лаби ҷӯй буд аз ҷой хест ва гуфт:
- Абдулваҳҳоб! Сатилро чӣ кор мекунӣ? Ана ин косаро бигир, – ва ба сӯяш косаи дуғовиро дароз кард. Падарам бо ҳамон шаст баргашту сатилро дар мехи танаи тут овезон кард ва косаро аз дасти аммаам гирифту ба оби ҷӯй зад ва лабрез ба сӯйи ман овардаш.
Ман аз ҷогаҳ нимхез шуда, дастҳоямро аз ду сӯйи коса рӯйи дастҳои падарам гузошта, ҳарисона оби сарди гувороро дам мекашидам. На об тамом мешуд на ташнагии ман. Дар ҳамин ҳол бедор шудам. Нимхез будам ва дастҳоям ба пеш дароз. Ангор, ки ҳанӯз рӯйи косаи об ва дастҳои падарам. Якбора баргаштаму ба танаи тут нигоҳ кардам. Сатил дар ҷояш овезон буд ва гӯё меларзид.
Аз бемории ман ҳеч нишоне намонда буд.
Аммаам ҳанӯз дар лаби ҷӯй зарфҳоро қатрон мекард.

четверг, 24 марта 2016 г.

ДУХТАРИ ХАЙЁМ

Светлана Суслова - шоираи русизабони Қириғизистон ба адабиёти пурмояи форсии тоҷикӣ ишқу алоқаи хос дорад ва ахиран дар заминаи интихоби Гулрухсор – Шоири Халқии Тоҷикистон аз рубоиёти Умари Хайём китоби тарҷумаи русии рубоиёти Хайёмро ба сурати муқобала бо тарҷумаҳои пешини ин рубоиёт анҷом додаст. Ин тарҷумаҳо, ки ба асоси тарҷумаҳои таҳтуллафзи адабиётшиноси тоҷик Азимҷон Аминов сурат гирифтааст, аз назари мутобиқат бо асли рубоиёти Хайём нисбат ба тарҷумаҳои қаблӣ имтиёзи рушан дорад. Ҳамчунин як мақолаи илмиву таҳқиқотии муфассал, ки ба унвони пешгуфтори ин китоб аз сӯи ин шоираи муҳаққиқ ва пажуҳанда нигориш ёфтааст, баракси муаррифиҳои қаблӣ Хайёмро ба хонандагони русизабон ҳамчун ҳаким, ва донишманди мусулмон мешиносонад. Ин шефтаи адабиёти форсии тоҷикӣ, ки худро ба зарофат «Духтари Хайём» номидааст, таҳти таъсири рубоиёти ин шоири ҳаким, дафтари рубоиёти худро эҷод намуда ва пайванди маънавии худро бо Хайём дар рубоии зайл бисёр шоирона ва зебо баён фармудааст:
Хайём, ки таслими қазо мефармуд,
Яъне-«тани мо хишти касон хоҳад буд»,
Рӯҳаш ба вуҷуди наслҳо сарсон аст,
Дар ҷони ман омад, аз лабонам бисуруд.

Ва инак чанд рубоии ин шоираи шефтаи Хайём, ки ба тоҷикӣ баргардон шудааст, пешкаши хонандагони мӯҳтарам мешавад.
СВЕТЛАНА СУСЛОВА
МАРВОРИДҲОИ ПАРЕШИДА
(Илҳом аз Хайём)
Бар паллаи солиёни бисёр худо
Пошида гуҳарҳои дурахшони ҳудо.

Он як чинад, зи гавҳар анбор кунад,

В-он лағзаду дарфитад ба зиндони фано.
***
Баҳрест зи мардумӣ пур аз шодиву дард,
Амвоҷ ба соҳилаш бувад гарми набард.

Ду қатра дар ин баҳр:-равони ману ту,

З-ин ҷумла чи сон ҷудояшон битвон кард?!

Хоке, ки нишемани нишоту ғами мост,

Гаҳ бистари шодмонӣ, гаҳ мотами мост,

Гаҳ ишқ, гаҳе ҷунун дар он ҳамдами мост,
Он хонаи аҷдодии мо, олами мост.

Хайём, ки таслими қазо мефармуд,

Яъне-«тани мо хишти касон хоҳад буд»,

Рӯҳаш ба вуҷуди наслҳо сарсон аст,
Дар ҷони ман омад, аз лабонам бисуруд.


Ин оламу захмҳои хунафшонаш,

Сад бор хабар расид аз поёнаш.

Ин роз вале худой медонаду бас:-
Фардо ба чӣ ҷилвае бувад ҷавлонаш?!


Чархест, ки аз азал ба даври қамар аст,

Мардум пайи сарват аз аҷал бехабар аст.

В-он кас, ки ба ҷовидон ҳамеандешад,
Дар олами ин беҳунарон раҳгузар аст.


То сарват ҳаст фақр ҳам хоҳад буд,

Чун сояву нуру шабу рӯзу... лобуд,

Дурангии ин ҷаҳон ниқобест тамом,
Дар асл нигар - ба ишқу зебоии худ.


Маҳмези ҳавас фикандамон дар таку тоз,

Менашнавем аз ҳазордастон овоз.

Дар пои гул афтем, магар, то бинем
Ин ҷилваи навбаҳор, ин маҳшари ноз.


Шояд ки шабеҳаи хиёлем ҳама,

Гар сангу ситора в-ар суфолем ҳама,

Ё барқу шамимему шукуфта гули сурх-
Руъёи пас аз ҳазор солем ҳама.


Яздон бари ту маро фиристод бад-он,

То Ховару Бохтар шавад яктану ҷон.

Ишқи қонун- қонуни ишқ аст яқин
Сарчашмаи поки ҷумла адёни ҷаҳон.

Ҳарчанд гуноҳкор будам зи сиришт,

В-ин гуна ҳаким васфи моро бинавишт.

Шайх арчи ҷаҳонро ҳама бад гӯяду зишт,
Вопас бари ман омадаӣ ту зи биҳишт.


Танг аст тафаккур, ар сухан тӯлонист,

Дунёи ману ту паҳнаи кайҳонист.

Андеша чу пар кашад ба сӯи афлок,
Зоди раҳ-ш ҷуз ду ҳарф дар анбон нест.


Дар соя нишаста он ду дарвеш ба роз,

Гӯянд зи ранҷи раҳу хуршеду гудоз,

Асрори илоҳиву муноҷоту ниёз,
Дарвеши савум манам - дарахте ба фароз.

Тарҷумаи Рустами Ваҳҳоб. 2005

СУБҲИ ЗОРУН

Субҳи Зорун чӣ сафое дорад,

Духтарон хонаву дар мерӯбанд.
Мӯсафеде масалан мегӯяд:
“Хӯҷа Аҳмад, бачаҳоят хубанд?”.

Остини пури гелоси Чаман
Рафта берун зи сари девораш.

Кӯдаке чинаду гӯяд ба дигар
Ҳарчи уфтод, ту мебардораш.

Роҳро шабнами субҳ об задаст,
Бӯйи хок аст, вале гарде нест.

Дили ҳар зарра яке хуршед аст,
Дар ҳама ҷо нигаҳи сарде нест...

Шеҳаи аспи Назар меояд
Аз сар теппаи сабзи Сурхун.

Мешавад шарфаи Сурхоб баланд,
Чӣ гапе ҳаст,
Худо хайраш кун.

(Рустами Ваҳҳоб)

понедельник, 14 марта 2016 г.

БУЛБУЛ

Чӣ мехонӣ, ту эй булбул? Ҳама такрор мехонӣ,
Ҳамон як достонро ҳар саҳар сад бор мехонӣ.
Агар ман як сухан такрор гӯям, хурда мегиранд,

Касе бо ту намегӯяд, ки аз перор мехонӣ.
Найистонро майистон мекунӣ аз мавҷи овозат,
Расули «Мантиқуттайрӣ»-ю аз Аттор мехонӣ.
Навои Борбадро ҳеч кас чун ту намедонад,
Ҳазорон сол танҳо ту ҳамон адвор мехонӣ.
Ҳама дору дарахт аз нашъаи ту ранг мебандад,
Ту чун Мансур ҳар гаҳ бар фарози дор мехонӣ.
Паре аз каҷкулаҳ ҷаста, сафи мижгон ба ҳам
баста,
Саре бар осмон боло, қаландарвор мехонӣ.
Кӣ медонад, ки оёти Сулаймон аст, ё Довуд?
Кӣ мегӯяд, ки Ясно, ё ки Гоҳанбор мехонӣ?

Ту як мушти парӣ, охир, наметарсӣ, ки дар гирӣ?
Забони шуъла дар минқори оташбор мехонӣ.

Ҳамон донад, ки мушти хоки ту бо хуни ишқ
омехт,
Кадомин роз мегӯӣ, кадом асрор мехонӣ.
Феврали 2010
بلبل
چه می خوانی تو اي بلبل؟ همه تكرار می خوانی
همان يك داستان را هر سحر صد بار می خوانی
اگر من يك سخن تكرار گويم خرده می گيرند
كسی با تو نمي گويد كه از پيرار می خوانی
نيستان را ميستان می كنی از موج آوازت
رسول منطق الطيری و از عطار می خوانی
همه دارو درخت از نشأی تو رنگ می بندد
تو چون منصور هر گه بر فراز دار می خوانی
نوای باربد را هيچ كس چون تو نمي داند
هزاران سال تنها تو همان ادوار مي خوانی
که می داند که آیات سلیمان است یا داوود
که می گوید که یسنا یا که گاهنبار می خوانی
پری از كج كله جسته صف مژگان به هم بسته
سری بر آسمان بالا قلندروار مي خواني
تو يك مشت پری آخر نمی ترسی كه در گيری 
زبان شعله در منقار آتشبار می خوانی
همان داند كه مشت خاك تو با خون عشق آميخت 
كدامين راز می گوی كدام اسرار مي خوانی.
Р.Ваххоб