Истода ту дар мукобили туфон,
Як дехаи муштипар дар огушат,
Эй пири муроди банда Лозуркух,
Хошо, ки даме кунам фаромушат.
Селоб ба руи синаат канда,
Аз карн ба карн даррахои жарф.
Гах чомаи сабзи хусравон дори,
Гах хиркаи суфи суфиён аз барф.
То ин дам вожаи "бахор"--ро ё ибораи "бахори ватан"-ро бо таркиби ширину таъсиргузори "чомаи сабзи хусравон" дучор наомада будам. Ё худ зимистони ватанро бо "хиркаи суфи суфиён" ташбех кардан мутаносибу шоирона аст. Идомаи шеър боз хам латифтару бадеъ аст:
Гулбонги азони бомдодонро,
Ту харф ба харф мекуни такрор.
Хар чо ки будам, тамоми умри худ,
Ман мешудам аз хамин садо бедор.
Гулбонги азони бомдодони ватанро дар вакту фазо ва замону макони берун аз ватан хам бо худ доштани шоир ба ин садо бедории хамеша доштани ишки ватан сутудани ва фарзи пайравист.
Ашъори ватандустонаи Рустами Ваххобро ман аз ашъори шоирони дигар , ки дар ин мавзуъ бахшида шудааст бо он тарчех медихам, ки хеле гарму хассос аст ва бо чону дил суруда шудааст. Ашъори ватандустонаро мутаассифона хушку шиори сурудани шуаро беш ба назар мерасад.Ин гуна ашъор бештар назм яъне каломи муназзам аст на шеър. Шеър бо оли будани мазмун ва мучаллову чозиб будани бадеъият аз хамаи шаклхои адаби тарчех дорад. Шеър бидуни бадеъияту мантику фалсафааи андеша, инкилоби ишку эхсос каломи муназзам асту бас, ки хар гуянда ба гуфтанаш кодир аст. Хушбахтона ашъори механпарастонаи Рустами Ваххоб мазмуни созандаро дар канори бадеъияти забарчадиву зарнисор карор додааст, ки хонанда шеърро бо ишку иродат хонда андеша ва дилро бо неруи эхсоси созанда бархурдор мекунад. Дар шеъри "Лозуркух", ки бо ин шеър китоб ифтитох мешавад, тозагии баён, зебоии забон, парвози андеша бадеъяту латофати нозук шеърро сазовори дуст доштани мо кардааст.
Мисли хати сарнавишти бетахрир,
Ин хат ба нигохи ман мучассам буд,
Тумори мукаддаси балогардон,
Чун хатти васияте зи Одам буд.
Бигзор, ки хар хате шавад ботил,
Зинхор на ин нишонаи такдир,
Бигзор ки дар гуруби хунинаш,
Бар гардани ман биёяд ин шамшер.
Рустами Ваххоб ватани азизу мукаддас ва ягонаро чун хати сарнавишти бетахрир, тумори мукаддаси балогардон, хати васияти Одам, нишонаи такдир, шоми ид, махзари рухи бешикаст мактабхо, сахнаи театр, боги наботу Шохи набот, бенихояту беогоз, тархи навини роххо, рохкушо, бурчи порсо, Албурзи шукухи хештандорй, чангули ошуб, ситоиш кардаву дуст доштааст. Шоир хатто нешхои садзабони ахли зулматро ба хотири ватани азиз ва бо ватан будан тахаммул мекунад:
Харчанд, ки неши садзабон хурдам,
Озори касе начустам аз озарм.
Яъне шоир дар ин шохбайт хадафи дигаре дорад, ки ватандоронро ба адаб
ва маданият, хирад вахдату ватандори даъват мекунад ва парешониву
пархошро маслихат намедихад. Яъне танхо сулху вахдат саодати ватану
ватандорон аст. Роххои ободу озода, ки дар хар рох ба чор суи Точикистон
ишку мехр тамаддуну ободи сафар мекунад шоирро шод мекунад ва инкори ин
хама ободиро ки дар назари мо рузафзун аст намешавад кабул кард.
Эй рохкушо, туро сано хонам,
Хайре ба чахон чу рахкушои нест.
Сад гуна нисор мекунад мардум,
Аммо ба савоби ин Худои нест.
Дар манзумаи зебо бо номи Лозуркух бовархои мардуми низ чо гирифтааст:
Бигдохта оташи дилат лозур,
Чорист зи чашмат оби оина.
Хар кас ки бидод руи худ дар он
Дар у нагирифт сехри бадкина.
Дар байни точикон зиёрати чойхои мукаддасу таърихи одат аст, ва санге ё хоке аз он чо бо худ гирифтан низ, ки гуё одамро аз бадии бадкорон начот медихад. Дар шеъри "Оинаи якруи"андешаи жарф дар канори бадеъияти шигарф карор дорад.
Эй толиби Сосони, эй вориси Сомони,
Кас домани ин давлат нагрифт ба осони.
Ободии механро имруз хамебояд,
Бозуи Каюмарси, тадбири Сулаймони.
Дар ин шеъри мамлуи мазомини тоза ва лаёни аз бадеъият хадафи шоир даъват ба вахдату сулх ва якандеши аст, накухиши махалгарои, канорагири аз ифтихори пуч, масъулиятшиноси ва ибтикорро хидмати ифтихори ватандори овардан, гузаштагони каёни худро фаромуш накардан,парешони ва парешонандеширо завол додан, таъсир напазируфтан аз бадхохони ватан,хиради сиёси доштани хар сохибватан аст.
Хама дасти бегона бусанду бас
Зи худ нашмаранд хеч касро ба кас.
Зи дехе барояд яке шермард,
Дигар дех нишинад ба андуху дард.
Дар ин сухани кам ин кадар дарди бузург мисли доруи хурде шифои дарди беинтихо бошад. Шоир ин чо бегонапарасти махалгарои, ки шуълае аз он ватансуз аст мазаммат кардааст.
Муганни бизан пардаи рохи рост,
В-агар дар сари рохи рост аждахост.
Чу аз Соми якзахм ёд овари,
Ба як захма сад аждахо бишкари.
Дил аз качравони равонкач гирифт,
Най овар, ки аз чангам ояд шигифт.
Натобид як бехуди аз худи,
Зи бегона бархост дасти бади.
Ба подоши лагзиш ба соле хазор,
Хама магзи сар дод бар хурди мор.
Муганни кучои ки мори дигар,
Зи андешаи мо бароварда сар
Мору аждар тимослест, ки шоир дар ботини он афродеро дар назар дорад,
ки ватанро ба китъа китъа, пора - пора, чудо кардан мехоханд ва миллати
ба шумор кам ба таъриху тамаддуни фарханг бузургро ба завол мекашанд.Дар ин китоб беш аз бист манзумаи оли бо мадрачи ватандустона омадааст, ки тафсиру шархи онро ба баъд мегузорем ва холо абёти аълову дилпазир дар ин мавзуро хидмати хонандагон бидуни тавзех меорем:
Точикистон захми носури дилам,
Точикистон ранги макдури дила
******
******
Эй бародар, дусти ё душмани,
Ин замон бо мо ба як пирохани.
Бемасал пирохани мо механ аст,
Беш аз ин чону тани мо механ аст.
Чашми бино бе Ватан кур аст кур,
Оби хайваон бе Ватан шур аст шур.
******
То набошад халки моро иттиход,
Ин ватандорист хамчун абру бод.
Боги вахдат аз ватан пуё шавад,
Куштаи гурбат зи нав эхё шавад.
Тушаи марди сафар ёди Ватан,
Хотири чамъаш дили шоди Ватан.
******
Чист миллат? Вахдати дунёи мост,
Души мо имрузи мо фардои мост.
******
Вахдати миллат бакои миллат аст,
Устувор аз муддаои миллат аст..
Адибаи Мирзо.
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Нигоҳи шумо!