НАВОВАРӢ

Навоварӣ чист ва аз куҷо маншаъ мегирад? Таърифҳои зиёде ҳатман дар ин хусус вуҷуд дорад ва ҳатман рисолаҳои олимонаи назарӣ ва таҷрибӣ ҳам нигошта шудааст. Аммо бо мушоҳидаи падидае мутаассиркунанда банда рӯйи ин мавзӯъ беихтиёр ба фикр уфтодам.

Солҳои муҳоҷират ба шаҳри ғурбати мо пайваста меҳмонон аз Тоҷикистон меомаданд ва аз тарафи дӯстону хешовандонашон, ки пештар дар он шаҳр маскан карда буданд, маҷлисеву маҳфиле тартиб мешуд, то бо ҳамшаҳриҳо дидор дошта бошанд.
Боре ба иттифоқ меҳмон хабарнигори номошнои тоҷик шодравон Мақсуд Ҳусейн буд. Аз ҳар боб суҳбат мекард. Суҳбаташ чун ҳамеша аз лутфу зарофат холӣ набуд. Латифаҳои саргузаштии Мақсуд Ҳусейн ғолибан машҳуранд ва ҳар касе чизеро ба ёд меоварду нақли тозаи онро аз ӯ хоҳиш менамуд. Аз ҷумла дар бораи аёдати донишманди давошинос Зоҳидҷон Ҳомидов, дар бораи мусоҳиба бо устод Одина Ҳошим, дар бораи дастёрӣ ба устод Ҷалол Икромӣ дар чидани мева... Мақсуд Ҳусайн бо лутфи хосс ва ҷузъиёти тозае ин латоифро адо менамуд.
Дар миёни суҳбаташ ногоҳ максе карду гуфт:
- Барои шумо савғое овардам, боз фаромӯш нашавад.
Даст ба кифи сафарии паҳлуяш бурд ва аз он шишаеро берун овард. Баъзеҳо ҳазломез гуфтанд: “Албатта, меҳригиёҳ аст!”
Он вақтҳо дар Тоҷикистон шаробе бо номи “Меҳригиёҳ” истеҳсол мешуд ва зоҳиран шуҳрате пайдо карда буду онро ба савғо мебурданд.
Мақсуд табассуме карду карду гуфт:
- Не. Беҳтар аз “Меҳригиёҳ”. Ин оби ватан аст. Оби Варзоб! Вақте нияти сафар кардам бисёр фикр кардам, ки барои шумо чи савғо биёрам. Медонам, ки мағзу мавиз ва анвои меваҳои Тоҷикистонро ба ин ҷоҳо бисёр меоранд. Охир ба хулосае омадам, ки оби ватан биёрам. Аз саргаҳи софии Варзоб гирифтам. Чи қадар вақт гузашта, ки бисёре аз шумо оби ватанро нахурдаед!
Сукуте ба миён омад, ки гӯёи шадидан мутаассир шудани ҳар яке аз он ҷамъ буд. Бо замзамаи ҳамин сукут обро якҷуръаӣ дар пиёлаҳо рехтанд ва бо эҳтиёту эҳтиром ва ҳаяҷон нӯшиданд. Дар баъзе чашмҳо қатрае аз ин об ҷӯшида берун меомад.
Хеле баъдтар, вақте мехостам бо дархости дӯстон назари худро дар бораи навоварӣ бинависам, ҳамин саҳна ва ҳамин лаҳзаҳо ба ёдам расид.
Барои навовари воқеӣ будан, бояд инсон аз андешаи тоза ва бадеъе, ки ба дилу мағзаш роҳ меёбад, наҳаросад, бисёр фикр накунад, ки дигарҳо чӣ мегуфта бошанд, самимӣ ва табиӣ бошад ва ба фарҷоми неки самимият ва табиият бовар дошта бошад.